- γρύλος
- I
(gryllus).Κοινή ονομασία για διάφορα είδη πηδητικών ορθοπτέρων πτηνών, της οικογένειας των γρυλιδών. Ο γ. ο αγροτικός,διαδεδομένος στη δυτική Ασία, σε όλη την Ευρώπη και στη βόρεια Αφρική, είναι μαύρος, στιλπνός, με σκούρα έλυτρα και σκάβει στο έδαφος μικρές στοές, οι οποίες καταλήγουν σε έναν χώρο όπου παραμένει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Είναι παμφάγος και τρέφεται κυρίως με διάφορα φυτά, προκαλώντας συχνά ζημιές στις καλλιέργειες των ζωοτροφών και των κηπουρικών, στον καπνό και στα κλήματα, ιδιαίτερα κατά την εποχή της αύξησής τους. Ο κατοικίδιος γ., κοινώς τριζόνι, είναι κιτρινωπός με σκούρα στίγματα. Συχνάζει στις κατοικίες κοντά σε φούρνους, καθώς αποφεύγει το κρύο. Την ημέρα κρύβεται στις σχισμές των τοίχων και των δαπέδων, ενώ τις νυχτερινές ώρες βγαίνει να αναζητήσει την τροφή του, που αποτελείται από δημητριακά, αλεύρι, ψωμί, αλλά και από υφάσματα και χαρτιά. Οι αρσενικοί γ. παράγουν τη νύχτα έναν χαρακτηριστικό ήχο, καθώς τρίβουν το δεξί έλυτρο πάνω στο αριστερό. Ο ήχος αυτός (ένας δυνατός παλμός, που ακολουθείται από έναν άλλο οξύτερο) προκύπτει από έναν μηχανισμό παραγωγής ήχου που βρίσκεται σε κάθε έλυτρο του γ.
Σχηματική απεικόνιση του είδους γρύλος ο αγροτικός και μεγέθυνση των οδοντώσεων ενός ελύτρου.
IIΈνας γρύλος στο φυσικό του περιβάλλον.
(Μηχ.).Μηχανισμός για την ανύψωση βαρέων φορτίων. Οι γ. κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες: γ. με κοχλία, γ. με οδοντωτό κανόνα και υδραυλικός γ. Ο γ. με κοχλία αποτελείται από μία χαλύβδινη κοχλιωτή άτρακτο, η οποία με τη στροφή ενός μοχλού, μετατοπίζεται ως προς ένα σταθερό περικόχλιο. Το ένα άκρο της ατράκτου έχει πλάκα, όπου στηρίζεται το βάρος που θέλουμε να ανυψώσουμε.Ο γ. με οδοντωτό κανόνα αποτελείται από οδοντωτό τροχό που εμπλέκεται με έναν οδοντωτό κανόνα. Με τη βοήθεια ενός χειροστροφάλου περιστρέφουμε τον οδοντωτό τροχό, ο οποίος μεταδίδει τη δύναμη στον κανόνα, στο άκρο του οποίου είναι τοποθετημένο το πέδιλο στήριξης του φορτίου. Οι γ. αυτοί έχουν συστήματα αναστολής, που κάνουν μη αντιστρεπτή την κίνησή τους.Ο υδραυλικός γ., τέλος, αποτελείται από ένα έμβολο που μετακινείται μέσα σε έναν κύλινδρο. Όταν συμπιέσουμε με μία αντλία το υγρό (νερό, λάδι, γλυκερίνη) μέσα στον κύλινδρο, προκαλούμε ανύψωση του εμβόλου, όπου στηρίζεται το βάρος που πρόκειται να ανυψωθεί. Μία βαλβίδα διαφυγής επιτρέπει την κίνηση του εμβόλου κατά την αντίθετη φορά.ΥΔΡΑΥΛΙΚΟΣ ΓΡΥΛΟΣ
Dictionary of Greek. 2013.